فرمت فایل : word

تعداد صفحات :19 صفحه

فهرست : ندارد

ارجاع پا ورقی : دارد 

منابع قابل استناد : دارد 

(منابع قابل استناد و ارجاع پاورقی مقاله شما را از شمول سرقت ادبی مصون نگه میدارد)

چکیده

قاعدة نفی عسر و حرج از جمله قواعد فقهی است که بنابر این قاعده هرگاه مشقتی تحمل ناپذیر، از اجرای احکام نخستین و نوعی به وجود آید، آن حکم تعدیل می شود .

یکی از کاربردهای قاعدة نفی حرج، در زمان طلاق است که زوجه با اثبات عسر و حرج در تداوم زندگی اش با زوج، می تواند درخواست طلاق دهد. مراد از انتخاب این موضوع، بررسی جوانب قوانین مربوط به عسر و حرج زوجه می باشد و اینکه در مواردی که دوام زندگی زناشویی برای زوجه غیر قابل تحمل و اصطلاحاً مشقت بار باشد، چه راهکار قانونی برای رفع این معضل وجود دارد . 

این مقاله در این سایت پایگاه نشر کار تحقیقی و مقاله نیز در دسترس می باشد

تعریف عسر و حرج در فقه

قاعدة لاحرج که به قاعدة نفی عسر و حرج نیز مشهور است از جمله مستندات فقهی که دلیل مشروعیت مادة 1130 قانون مدنی میباشد[1]

قبل از پرداختن به جایگاه حقوقی عسر و حرج در طلاق زوجه ضروری است که تعریفی از آن ارائه شود.

در لسان العرب آمده است عسر، ضد یسر و به معنای ضیق، شدت و صعوبت است[2]

تعریف عسر در النهایه ابن اثیر چنین آمده است: عسر ضد یسر بوده و به معنای تنگنا، دشواری و سختی است .[3] لغت نامه ی دهخدا عسر را به معنای صعب، تنگ، دشوار، بدخویی، مشکل و سخت شدن روزگار گرفته که در مقابل یسر به کار می رود.[4] همچنین گفته شده عسر به معنای دشواری و نقیض یسر است ,[5]و به معنای تنگی، فشار، دست تنگی، بی نوائی و ضد یسر است و اعسار به معنی افتقار است .[6]

لازم به ذکر است در قرآن کریم نیز این واژه به معنای ضد یسر آمده است . مانند سورة بقره، آیة 185 )و( سورة طلاق، آیة 7 ) از مجموع معانی فوق چنین برمی آید که عسر عبارتست از صعوبت، مشقت و شدت که معادل فارسی آن دشواری و سختی است.

در لسان العرب آمده ا لحرج: الإثم و الحارج : الآثم. و قال الزجاج : الحرج فی اللغه أضیق حرج به - الضیق و معناه أنه ضیق جداً [7] فتح حاء و راء، اسم مصدر و در فرهنگ های لغت در معانی ضیق، تنگی، تنگنا، گناه و ( حرام به کا ر رفته است (عمید، 1372 ش، ص 141 ؛ معین، 1353 ش، ص 347

اصل حرج و حراج، انباشته شدن و گرد آمدن چیزی است و لذا معنی تنگی و سختی و فشار میان اعضای آن چیز که متراکم است تصور می شود. پس هر سختی و گناهی رانیز حرج گفته اند .[8]

واژة حرج در قرآن کریم در دو معنای متفاو ت به کار رفته است : ضیق، تنگی و سختی مانند آیة شریفة

سورة انعام، آیة 125 ) و گناه و عصیان مانند آیة شریفة ( سورة توبه، آیة 91 )  آنچه که در مجموع می توان بیان کرد این است که حرج به معنای مطلق ضیق و معادل آن تنگی و تنگناست و تمامی معانی دیگر مانند گناه به آن بازمی گردد.[9]


[1] افضلی قادری، زمستان 79 ، ص 5

[2] ابن منظور، 1408 ق، ج 9، ص 201

[3] (ابن اثیر، 1422 ق،

[4] (دهخدا، 1373 ،ج 10 ، ش 15880 )

[5] (قریشی، 1367 ش، ج 4، ص 329 ).

[6] (شفائی، 1335 ش، ص 126

[7] ابن منظور، 1408 ق، ج 3، ص 106 و110 ).

[8] (اصفهانی، 1363 ش، ص 468

[9] کشوری، 1374 ش، ص 22

 

جهت خرید مقالهمصادیق عسر و حرج زوجه در نظام حقوقی ایران به مبلغ 12000 تومان کلیک کنید