بررسی حضانت اطفال در حقوق ایران

فرمت فایل word       
تعداد صفحات  17 صفحه
فهرست دارد
ارجاع پاورقی دارد
منابع قابل استناد دارد

لطفا به توضیحات دیگر در ادامه مطلب توجه فرمائید

(منابع قابل استناد و ارجاع پاورقی مقاله شما را از شمول سرقت ادبی مصون نگه میدارد)

فهرست

چکیده------------------------------------------------------------------1

مقدمه---------------------------------------------------------------2

فصل اول

گفتار 1 : بررسی مفهوم حضانت از نظر لغوی،فقهی و حقوقی--------------------------3

1-1-1 -مفهوم لغوی حضانت------------------------------------------------------3

1-1-2-مفهوم فقهی حضانت------------------------------------------------3

1-1-3 مفهوم حقوقی حضانت-------------------------------------------------3

1-2 آیا حضانت حق است یا تکلیف و یا هر دو-------------------------------------4

1-3 دیدگاه فقهی و حقوقی درباره ماهیت حضانت-------------------------------------5

1-3-1 فلسفه فقهی وحقوقی حضانت---------------------------------------5

1-4 بررسی اشخاص صالح جهت حضانت از نظر فقهی و حقوقی-----------------------------6

1-4-1 پدر و مادر-----------------------------------------------6

1-4-2 جد پدری------------------------------------------------7

1-4-3 اولویت پدر و مادر در حضانت----------------------------7

1-5 فروض مختلف حضانت -----------------------------------8

1-5-1 در فرض فقدان یکی از آنها----------------------------------8

1-5-2 در فرض فقدان هر دو-----------------------------------8

فصل دوم

گفتار 1 بررسی موانع حضانت از منظر فقهی و حقوقی------------------------9

گفتار 2 بررسی پایان حضانت از منظر فقهی وحقوقی----------------------10

2-1 تعیین سرپرست پس از پایان حضانت---------------------12

نتیجه ------------------------------------------------13

منابع ------------------------------------------------------17


چکیده:

“حضانت" ولایت و سلطنت بر کودک برای نگهداری و تربیت آنهاست. در مقاله حضانت دیدگاه فقهی ، حقوقی مباحثی چون: مفهوم حضانت ،ماهیت ، فلسفه ، تکلیف ، موانع و پایان حضانت بطور توصیفی آمده است.

اهدف پژوهش تحقیق پیرامون حقوق اطفال به لحاظ اینکه موضوع پژوهش صرفاً تحقیقی نبوده، بلکه تلفیقی از مباحث حقوقی ، فقهی میباشد. در نتیجه مقاله نظریه فقهی حضانت اینکه ، در صورت فوت پدر و مادر، حضانت کودک با جد پدری اوست . نظر حقوقی ، حضانت دختر ، پسر تا 7 سال با مادر و بعد با پدر است در صورت عدم مواظبت یا انحطاط اخالقی حضانت با طرف مقابل است .

 

 

واژه های کلیدی:حضانت - ماهیت -تکلیف- موانع- پایان حضانت

 

 

مقدمه

حضانت از ریشه حضن به معنای دامن گرفته شده که کنایه از نگهداری و پرورش فرزند خردسال در دامان مادر است، میباشد این حق از مادر آغاز میشود و اختالف در پایان این حق است. نگهداری طفل عبارت از به کار بردن وسایل الزم برای بقاء و رشد و نمو و بهداشت جسمی و روحی طفل میباشد. مانند خوراک و پوشاک و شستشو و پوشانیدن البسه و بردن آن نزد پزشک و غیره. به عبارت دیگر، حضانت اقتداری است که قانون به منظور نگهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر آنان اعطا کرده است.

نظر مشهور در فقه متأخرین شیعه آن است که پایان حضانت در پسر دو سالگی و در مورد دختر هفت سالگی میباشد.

فقهای سلف، برخی به طور مطلق، چه در مورد دختر و چه در مورد پسر، اظهار داشتهاند: حضانت با مادر است. مادامی که مادر پس از مرگ همسرش شوهر نکرده باشد. برخی نیز درباره پسر، هفت یا هشت سالگی، و درباره دختر را تا زمانی که مادر شوهر نکرده باشد را پایان حضانت دانسته اند.

قابلیت اسقاط حضانت فرزندان طالق، تابع ماهیت فقهی آنست. باید دید آیا حضانت حق است تا قابل اسقاط باشد یا حکم است و غیر قابل اسقاط .

در نظر عرف، گاهی افراد حاضرند هزینه سنگینی را بپردازند تا از مسئولیت حضانت کودک رهایی یابند، در نظر آنان حضانت تکلیف است. برخی مواقع نیز افراد حاضرند مبالغ بسیاری را بپردازند تا حضانت طفلشان را بدست آورند. این افراد به حضانت به چشم امتیاز و حق مینگرند. حال باید دید نظر فقه و حقوق موافق کدام طرف است .حضانت یا سرپرستی را اقتداری دانستهاند که قانون به منظور نگهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر اعطا کرده است .

حضانت در نگاه فقها نیز، ولایت و سلطه بر تربیت کودک و امور متعلق به آن یا ولایت بر طفل و مجنون به منظور حفظ و تربیت اوست.

 

 

فصل اول

گفتار 1 : بررسی مفهوم حضانت از نظر لغوی،فقهی و حقوقی

1-1-1 مفهوم لغوی حضانت

حضانت به معنای نگهداری چیزی می باشد; همچون پرنده ایی که از تخمهایش در زیر بال خود نگهداری می کند  و حضن الطائر بیضه یحضنه [1] و به زنی که سرپرستی طفل بر عهده اوست، حاضنه اطلاق می شود و حاضنة الصبی: التی تقوم علیه فی تربیته[2].

1-1-2مفهوم فقهی حضانت

از تعریف فقهاء در مورد حضانت می توان گفت که مفهوم فقهی آن از معنای لغوی دور نشده است . شهید ثانی در تعریف حضانت می گوید:

حضانت به فتح حا، سرپرستی بر طفل و دیوانه و انجام آنچه که به مصلحت وی است از قبیل نگهداری و گذاردن در رختخواب و برداشتن و شستن لباس او و مانند آن می باشد .[3]

حضانت، شرعا تربیت فرزند به دست کسی است که حق حضانت از آن اوست . و یا به تربیت و نگهداری کسی مانند کودک خردسال و بزرگسال دیوانه ای که به خاطر درک ضعیف، به تنهایی نمی تواند امورش را اداره کند - حضانت گفته می شود - . به این صورت که شؤون آنها را رعایت کرده و تدبیر طعام و لباس و خواب و نظافت و شستشوی آنان و لباسشان و مانند آن را در سن معین عهده دار شود . [4]

1-1-3مفهوم حقوقی حضانت

قانون تعریفی از حضانت  ارائه نداده است، حتی قانون مدنی که بیشترین مباحث حضانت را مطرح کرده است نیز از کنار آن گذشته است . به عقیده برخی از حقوقدانان حضانت عبارت است از: اقتداری که قانون به منظور نگهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر آنان اعطا کرده است.[5]

بدین ترتیب ملاحظه می شود که در تعریف حضانت دو عنصر دیده می شود یکی نگهداری و دیگری تربیت . از این رو نباید گمان کرد که واژه سرپرست  مترادف با حضانت  نیست بلکه با مفهوم نگهداری نیز مطابقت دارد; چرا که نگهداری یکی از عناصر حضانت است نه تمام آن، عنصر دیگر حضانت، تربیت  است، به همین سبب عنوان سرپرستیدر تمام ابعادش شامل هر دو عنصر حضانت می شود .

1-2 آیا حضانت حق است یا تکلیف و یا هر دو؟

اگر حضانت را مطلقا حق بدانیم در آن صورت والدین در اعمال آن مختار خواهند بود و تعهدی در قبال اطفال نخواهند داشت، البته برخی، حضانت را حقی نه برای والدین، بلکه برای صغیر قلمداد کرده اند.[6]که

در واقع، همان تکلیف برای والدین خواهد بود .

بسیاری از حقوقدانان با توجه به ماده 1168 ق . م که می گوید: نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است حضانت را دو وجهی دانستند به این معنی که هم چهره ایی از حق دارد و هم چهره ایی ازتکلیف .[7]

حق است به دلیل اختیاراتی که به سرپرست طفل می دهد و حق تقدمی را که برای او به وجود می آورد . از این رو ماده 1175  ق . م می گوید: طفل را نمی توان از ابوین و یا از پدر و یا از مادری که حضانت با اوست گرفت مگر در صورت وجود علت قانونی .


[1] الطریحی،ص 777 ;ابن منظور،ص 501

[2] الطریحی، ص 772

[3] شهید ثانی، ص 175

[4] وهبة الزحیلی، ص 7791

[5] کاتوزیان، ص 579 ;نیز ر . ک: امامی،ص 527

[6] امامی، همان ص 597 ;صفایی همان ،ص 711

[7] کاتوزیان، همان ,ص 572

برای خریدمقاله بررسی حضانت اطفال در حقوق ایران به قیمت فقط 8800 تومان کلیک کنید