اُتانازی و بررسی آن از منظر حقوق جزا و حقوق مدنی
| فرمت فایل | word |
| تعداد صفحات | 39 صفحه |
| فهرست | دارد |
| منابع قابل استناد | دارد |
| ارجاع پاورقی | دارد |
لطفا به توضیحات دیگر در ادامه مطلب توجه فرمائید
(منابع قابل استناد و ارجاع پاورقی مقاله شما را از شمول سرقت ادبی مصون نگه میدارد)
فهرست مطالب
چکیده----------------------------------------------------------------------- 1
مقدمه -----------------------------------------------------------------------2
قسمت اول کلیات--------------------------------------------------------3
تعریف اتانازی-------------------------------------------------------------------3
علل لزوم بررسی اتانازی ---------------------------------------------------------4
نظرات علمای دین درباره اتانازی --------------------------------------------------5
قسمت دوم بررسی حقوقی-------------------------------------------------5
بررسی اتانازی از منظر حقوقی --------------------------------------------------5
عنصر قانونی در جرم بودن اتانازی --------------------------------------------------6
عنصر مادی در وقوع اتانازی--------------------------------------------------------6
عنصر روانی یا رکن معنوی اتانازی--------------------------------------------------7
نتیجه از حیث حقوق جزا---------------------------------------------------------7
قسمت سوم بررسی از نظر حقوق شخصیه ------------------------------------8
اتانازی و اصل آزادی اراده ---------------------------------------------------------8
حجر در بیمار متصل به موت و ارتباط آن با اُتانازی ------------------------------------8
نتیجه از حیث حقوق مدنی--------------------------------------------------------9
قسمت چهارم بررسی فقهی اتانازی------------------------------------------9
اتانازی در حقوق اسلامی ---------------------------------------------------------9
بررسی اتانازی از منظر حقوقی----------------------------------------------------10
مبانی قتل ترحم‌آمیز وحقوق کیفری-----------------------------------------------10
نقش رضایت مجنی‌علیه و انگیزه در حقوق کیفری------------------------------------11
انگیزه و تأثیر آن بر مسئولیت کیفری-----------------------------------------------13
قسمت پنجم اتانازی و شباهات حقوقی و فقهی--------------------------------13
صور سقوط قصاص-------------------------------------------------------------13
دلایل نفی قصاص--------------------------------------------------------------16
مجازات قتل عمد--------------------------------------------------------------21
در حقوق ایران----------------------------------------------------------------25
درفقه------------------------------------------------------------------------28
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری---------------------------------------------------------33
منابع------------------------------------------------------------------------35
چکیده
در اسلام زندگی انسان به‌قدری ارزش دارد که قرآن کریم نجات جان یک انسان را با نجات جان تمامی انسان‌ها برابر می‌داند. از سوی دیگر، در این مکتب الهی زندگی افراد متعلق به آن‌ها نبوده و جان انسان به‌عنوان امانتی الهی قلمداد می‌شود که حفظ آن از واجبات غیر قابل انکار است.
از جمله مواردی که اخلاق پزشکی در دنیای مدرن با آن رو به رو شده است، مسأله‌ی خودکشی با همکاری پزشک و اتانازی (Euthanasia) یا همکاری آگاهانه با بیمار در پایان بخشیدن به زندگی پر درد و رنج وی است.
دیدگاه‌های فلسفی و اخلاقی ادیان مختلف در خصوص انجام اتانازی متفاوت است. از دیدگاه مکاتب انسان‌محور و غیرالهی، بیمار برای رهایی از درد می‌تواند آگاهانه مرگ خود را انتخاب نماید و بهره‌مندی او از حق مرگ باعزت و بی‌درد همانند حق زندگی باعزت است.
این باور در بسیاری از موارد اجرای اتانازی یا قتل ترحم‌آمیز را توجیه نموده و آن را قانونی کرده است. با این وجود، در اکثر کشورها، از منظر دین و قانون، اتانازی امری مطرود به‌شمار می‌آید. انجمن جهانی پزشکی World Medical Association (WMA) در بیانیه‌ی خود بر اساس سوگندنامه‌ی بقراط، اتانازی را به هر شکلی محکوم کرده و آن را غیراخلاقی می‌داند.
لذا توجه بیشتر به مسائل اخلاقی پزشکی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. این نوشتار با بهره‌گیری از آیات و روایات دیدگاه‌های اسلام را در مورد قتل ترحم‌آمیز تشریح نموده و آن را با دیدگاه‌های اخلاق پزشکی نوین مقایسه می‌نماید.
در تحقیق پیش رو که به صورت کتابخانه ای گرد آوری و ویرایش شده است سعی شده است تا ابتدا به تعریف و کلیات مربوط به اتانازی پرداخته شود و در ادامه به بررسی این اصطلاح در فقه و همچنین حقوق قضایی ایران و در ادامه به مشترکات فقه و حقوق پرداخته شود.
مقدمه
شک نیست که مرگ پر رمز و رازترین حادثۀ زندگی است. اما این مرحلۀ اسرار آمیز ناخودآگاه در ضمیر آدمی با راحتی و آرامش عجین گشته است. اگر بگذریم از کسانی که ادعای ارتباط با عالم ارواح را دارند که در صدق گفتارشان شک و شبهه فراوان است، کسی از دنیای باقی باز نگشته که بطور ملموس از اخبار آن جهان اطلاع دهد و دانسته های ما فقط از طریق آموزه های دینی است و البته اطلاعاتی که از طریق ادیان کسب می گردد حاکی از وجود حساب و کتاب بی مانندی است که مشابه آن در دنیای فانی ممکن نیست.
به قول معروف موی را از ماست خواهند کشید! و کیست آنکه خود را آنچنان مبری از گناه بداند که بی باک از هراس نکیر و منکر و سوال و جواب و حق الناس، گذر از آن مرحله را مغفور و بخشیده شده انگارد؟ با تمام این اوصاف باز در ذهن بشر خلاصی از جهان مادی چنان است که گویی مترادف با خلاصی از هر درد و رنجی است. خود شما حتماً این جمله را بسیار شنیده اید و یا خدای ناکرده بر زبان رانده اید " خدایا مرا مرگ بده راحتم کن! " آری ترکیب عجیب مرگ و راحتی؟!
در تحقیق پیش روی شما از عنوانی نام میبریم که دامپزشکان به آن اتانازی می گویند که مفهوم مرگ شیرین یا مرگ راحت را دارد. اسبی که در مسابقه آسیب جدی می دید و به هیچ عنوان قابل بهبودی نبود، برای رهایی از درد با تزریق بیش از حد مجاز از آرام بخشی قوی، بی حال می شد و به خواب می رفت و سپس جان خود را از دست می داد و اینگونه از آن درد جانکاه که مثلاً در اثر شکستگی استخوان روی داده بود آسوده می گردید.
بیماری های صعب العلاج مبتلایند این امکان را می دهند که بی درد و رنج به دنیای دیگر بشتابند و متأسفانه دادگاههایی بر له این عمل احکام مثبت صادر می نمایند و از جمله در کشور هلند از دهه 1970 میلادی برای پزشکانی که مبادرت به اتانازی می نمایند قرار منع تعقیب صادر می گردد!
قسمت اول کلیات
تعریف اتانازی
اُتانازی (به فرانسوی: euthanasie، به انگلیسی: euthanasia)، هومرگ یا مَرگیاری، که در زبان یونانی به‌معنی «مرگِ خوب» است، یا بِه‌مرگ یا بِه‌مرگی، در اصطلاح، شرایطی است که در آن، بیمار بنا به درخواست خودش به صورت طبیعی و آرام بمیرد.[1]
کسانی که در شرایط این نوع از مرگ قرار دارند، بیشتر بیماران لاعلاج هستند یا کسانی‌که از یک بیماری شدید روآنی (اختلال افسردگی اساسی و…) رنج می‌برند و با رضایت خود، از افرادی مثل پزشکان معالج یا پرستاران یا افراد خانواده خود بخواهند که به آن‌ها در مردن کمک کنند. در زبان فارسی به آن «خوش‌میری»، «مرگ آسان»، «بِه‌مرگی»، «بِه‌مرگ»، «مرگ شیرین»، «مرگ باوقار»، «با وقار مردن»، «مرگ موقّرانه»، «مرگ خودخواسته» یا «مرگ بدون بی‌حرمتی» نیز گفته شده‌است.
اتانازی یا یوتانازی Euthanasia) )در زبان یونانی به معنی «مـرگ خوب» است. اتانازی در اصطلاح، شرایطی است که در آن، بیمار بنا به درخواست خودش به صورت طبیعی و آرام بمیرد. این شرایط معمولاً در بیماری‌های سخت یا دردناک یا درمان‌های طولانی‌مدت و ناامیدکننده پدید می‌آید[2]. در فارسی به آن«هومرگ»، «مرگ آسان»، «قتل ترحمی» یا «به مرگی» نیز گفته شده‌است.[3]
با این حال در مورد دفاع از اتانازی و یا رد آن، دو نظریه و هر کدام با طرفداران خاص به خود مطرح است:
طرفداران کشتن از روی ترحم و دل سوزی چنین استدلال می کنند که علی رغم این که عمل غیر عقلانی است، ولی برای فرد درمانده و فقیر ، فرد دارای زندگی نباتی یا مرگ غیرقابل اجتناب این عمل را برای بیمار ، خانواده ها و جامعه مفید می دانند . آن را یک اقدام مثبت اخلاقی بر می شمارند، هر چند بسیاری از کشورها قانون " حق امتناع از درمان پزشکی را به رسمیت شناخته اند، ولی تنها در هلند ، بلژیک ، سوئیس و ایالت ارگون امریکا یاری رساندن به بیماری برای طولانی نشدن عمر همراه با درد و رنج طاقت فرسا را تصویب کرده اند.
مخالفان اتانازی معتقدند که زندگی موهبتی است الهی . هیچ کس حق تصرف در آن را ندارد. این عمل زیر پا گذاشتن ارزش های انسانی است .احتمال برگشت و نجات و یا درمان جدید و یا امدادهای غیبی همیشه وجود دارد .خودکشی و کمک به خودکشی ( قرار دادن امکانات و وسایل جهت خودکشی ) جرم است. در واقع معتقدند عدم نجات برابر قتل است .از این رو نمی توان فرد را رها ساخت. شاید با حفظ وضع موجود درمانی جدیدی فراهم شود.
علل لزوم بررسی اتانازی
از آنجا که بسیاری از پدیده های خوب و بد کشورهای دیگر در جامعه ما نیز رواج و تسری یافته، که از آخرین سوغات نافرخندۀ آن می توان به مواد مخدر صنعتی اشاره کرد، بی مناسبت نیست این پدیده را مورد مداقه و بررسی قرار دهیم.
شاید گفتار نگارنده تا اینجا نتوانسته باشد لزوم مطالعه در زمینه اتانازی را به خواننده محترم بقبولاند و عزیزان با خود بیاندیشند چنین تحقیقی بی مورد است ، ایران کجا و این افکار شوم کجا؟
" اتانازی در بسیاری از جوامع مانند ایران مطرود است اما براساس یکی از تحقیقات انجام شده در ایران، علی رغم اینکه برخی پزشکان اصرار دارند که از این روش برای بیماران خود استفاده نکنند اما تعداد قابل توجهی از بیماران آنان به روش اتانازی فوت می کنند!"
نظرات علمای دین درباره اتانازی
واضح است از باب قاعدۀ کلما حکم بالعقل، حکم بالشرع، اتانازی در شرع جایگاهی ندارد مگر آنجا که صحبت از مذمومیت و محکومیت آن باشد، بررسی نظرات آیات عظام حاکی بر حرام بودن این عمل است و اجماع کامل بر نهی این شیوه وجود دارد. حرمت حیات در اسلام بر کسی پوشیده نیست.جسم آدمی شریف است و تعرض به آن بخصوص آن هنگام که منتج به سلب حیات شود عملی است منکر که موجب ضمان می گردد. درباب این مقوله بسیار می توان سخن گفت اما اجازه میخواهم زودتر به بحث حقوقی این موضوع بپردازیم و چون حقوق ما در نظام کنونی با فقه عجین است حتماً حین بحث حقوقی ازاصول فقهی شاهد آورده خواهد شد
[1] رک دانشنامه ویکیپدیا- زیر عنوان اتانازی
[2] حق‌گستر: بررسی مرگ شیرین یا اُتانازی euthanasia) در قوانین کیفریِ ملی».
[3] انجمن متخصصین زنان و مامایی. «طبیب در رویارویی با مقوله «مرگِ باوقار». انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران.
برای خرید کار تحقیقی اُتانازی و بررسی آن از منظر حقوق جزا و حقوق مدنی به قیمت فقط 12200 تومان کلیک کنید
